Nie wiem, czy w licznych analizach socjologicznych dotyczących wyludniającej Polskę emigracji ktokolwiek zwrócił uwagę na sprawę relacji w rodzinach emigrantów. Mówiąc wprost – czy ich rodzice, dziadkowie, teściowie, ciotki i wujkowie starali się zatrzymać ich w kraju, oferując wsparcie w różnych trudnościach, czy też przeciwnie, kontakty były tak słabe, że można było bez większego żalu stracić krewnych z pola widzenia. Bo przecież sytuacja w Polsce jest daleko lepsza od tragedii znanych z przeszłości, kiedy ludzie uciekali w świat przed wojną, głodem i prześladowaniami.
W kolejce do samolotu do Dublina usłyszałem, jak stojąca obok mnie kobieta mówi do dwójki małych dzieci: – Cieszycie się, że wracamy do Irlandii? Bo ja nie. – Uświadomiłem sobie, że oni nie lecą tam na wakacje – jak ja – ale przeciwnie – wracają z wakacji w Polsce. Możliwe, że podobnie było z wieloma innymi maluchami, które stanowiły niemal połowę grupy pasażerów. Poleciały zobaczyć babcię w Polsce i teraz wracały do irlandzkiego domu. Czy to nie dziwne? Czy nie powinniśmy spojrzeć na zjawisko emigracji jako na gorzki owoc wcześniejszych lat, kiedy starsze pokolenie budując w Polsce kapitalizm nie miało czasu zadbać o mocne więzi ze swoimi dorastającymi dziećmi, a przez to i z wnukami?
Cały czas brzmią mi w uszach słowa kazania, jakie w ostatni poniedziałek, we wspomnienie św. Anny, Matki Najświętszej Maryi Panny, wygłosił w benedyktyńskim przeoracie w Silverstream w Irlandii przeor – Dom Mark Kirby. Mówił on o tym, że w czasach Pana Jezusa rodzina nie była pojmowana w sposób nuklearny (rodzice plus dzieci), ale że zawsze zaliczano do niej starsze pokolenie. Powiedział też, że naszym zadaniem jako rodziców jest wychowywać dzieci tak, aby w przyszłości były dobrymi babciami i dziadkami. To bardzo trudne zadanie, bo wykracza poza przewidywalny kres naszej ziemskiej wędrówki. Czy jednak nie po to wychowujemy dzieci, aby sięgać daleko w przyszłość?
Maciej